Efekt byczego bicza, czyli bullwhip effect to symbol ogromnych nakładów, które nie dają efektu. Dzieje się tak, ponieważ uczestnicy łańcucha dostaw biorą pod uwagę popyt partnera, zamiast popytu konsumenta. Zniekształcone oszacowania zwiększają zapotrzebowanie w kolejnych ogniwach łańcucha, a to prowadzi do zachwiania równowagi zapasów.

Co to jest efekt byczego bicza?

Efekt byczego bicza (bullwhip effect) to wzmocnione przenoszenie zmian popytu w łańcuchu dostaw. Ma to miejsce, w przypadku braku oszacowania lub błędnej prognozy popytu konkretnych ogniw w łańcuchu dostaw. 

Po raz pierwszy to zagadnienie zostało opisane w 1958 roku przez Jay’a Forrestera, dlatego jego inna nazwa to efekt Forrestera. Amerykański inżynier elektryk, ekspert w dziedzinie zarządzania zwrócił uwagę, że zwiększenie różnic w ilościach przyjmowanych zapasów jest tym większe, im dalej konkretny podmiot znajduje się od pierwotnego konsumenta i jego faktycznych potrzeb.

Skąd bierze się efekt byczego bicza?

Podstawowymi przyczynami powstawania efektu byczego bicza są błędy w komunikacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami w łańcuchu dostaw, a także brak analizy aktualnych potrzeb konsumentów. 

Efekt byczego bicza powstaje również jako rezultat niewłaściwych działań operacyjnych, do których zaliczane są:

• błędne analizy potrzeb i prognozowania, 
• niestabilne ceny, 
• wydłużony czas oczekiwania, 
• nadmierna ilość zamówień, 
• brak narzędzi klasy WMS.

Poszczególne zachowania ogniw w łańcuchu dostaw, również mają wpływ na negatywny efekt popytu:

• strach, 
• decyzje podejmowane pochopnie, 
• brak przepływu informacji, 
• zamówienia składane na podstawie dotychczasowych zamówień, a nie aktualnego, faktycznego zapotrzebowania.

Jak ograniczyć efekt byczego bicza?

Podstawową radą, jak ograniczyć efekt Forrestera, jest integracja wewnątrz spółki. Warto połączyć kilka działów przedsiębiorstwa w jedną grupę zadaniową. Celem tego jest zwiększenie siły w prowadzeniu analiz, które są kluczem do osiągnięcia sukcesu. Pomiędzy poszczególnymi sekcjami w firmie informacje muszą być przekazywane w sposób płynny. Taka strategia jest nazywana planowaniem zintegrowanym. Mając jeden plan i wspólny cel, można wyeliminować konflikty i zredukować błędy w prognozach.

Aby uzyskać krótki bicz, czyli zastosować zmiany w zamówieniach i zapasach w łańcuchu dostaw, warto wdrożyć system informatyczny, np. WMS. Zapewni łatwy dostęp do aktualnego stanu magazynowego i usprawni proces planowania.

Można również pokusić się o wdrożenie integracji poszczególnych ogniw w łańcuchu dostaw. Jest to tzw. strategia zewnętrzna, która polega na komunikacji pomiędzy klientami, dystrybutorami i producentami. Jeżeli wszystkie podmioty będą ze sobą współpracowały, łańcuch dostaw będzie działał niezawodnie. 

Wpływ efektu byczego bicza na funkcjonowanie magazynu

Magazyn na pewno odczuje konsekwencje efektu byczego bicza. Jeżeli dojdzie do niekontrolowanego wzrostu zapasów, może zostać zagrożona pojemność magazynu, a to z kolei przełoży się na utrudnienia w zarządzaniu obiektem. 

Aby ograniczyć efekt byczego bicza, warto zastosować jedną ze strategii usprawniających procesy magazynowe. Integrując potencjał ludzki z systemami informatycznymi, można łatwiej sprostać rosnącym oczekiwaniom rynkowym.